Działalność JST związana z rozwojem ekonomii społecznej w latach 2017–2023

Z raportu Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że samorządy coraz częściej dostrzegają rolę ekonomii społecznej w lokalnym rozwoju. W wielu jednostkach samorządu terytorialnego jest ona uwzględniana w strategiach rozwoju, a rośnie też liczba samorządów, które wyznaczają osoby lub komórki odpowiedzialne za ten obszar.

Zgodnie z najnowszymi danymi, w 2023 roku 70,8% JST posiadało strategię rozwoju uwzględniającą ekonomię społeczną. Dla porównania, w 2017 roku było to 85,1%. Jednocześnie coraz więcej JST decyduje się na działania systemowe – w latach 2017–2023 odsetek samorządów, które wyznaczyły osobę lub komórkę ds. ekonomii społecznej, wzrósł z 17,2% do 28,3%. W 2023 roku wszystkie urzędy marszałkowskie miały obowiązującą strategię rozwoju, a bardzo wysoki odsetek strategii występował też w miastach na prawach powiatu (92,9%). Choć liczba strategii nieco spadła względem poprzednich lat, widoczny jest trend profesjonalizacji podejścia do rozwoju lokalnego – także w kontekście ekonomii społecznej.

To pozytywny sygnał – samorządy nie tylko widzą potencjał ekonomii społecznej, ale też wdrażają konkretne rozwiązania, które mogą realnie poprawiać jakość życia lokalnych społeczności.

Z perspektywy projektu „Premia społeczna” to kluczowy kierunek zmian. Coraz więcej samorządów decyduje się na współpracę z podmiotami ekonomii społecznej, powierzając im realizację usług bliskich mieszkańcom. Dzięki temu powstają usługi bardziej dostępne, elastyczne i pełne empatii – szczególnie ważne dla osób w trudnej sytuacji, które potrzebują wsparcia środowiskowego zamiast instytucjonalnego.

W 2023 roku aż 81,6% jednostek samorządu terytorialnego wskazało samodzielną realizację usług społecznych, często przez swoje podległe jednostki, jako główny sposób wykorzystania środków na ten cel. To znak, że coraz więcej budżetów lokalnych idzie na rozwój usług społecznych realizowanych bezpośrednio przez samorządy. „Premia społeczna” odpowiada na to wyzwanie, wspierając rozwój ekonomii społecznej na lokalnym rynku i zwiększając kontraktowanie usług u podmiotów ekonomii społecznej. To realna szansa na wzmocnienie lokalnych społeczności i lepsze dopasowanie pomocy do potrzeb mieszkańców.